Mất ngủ hay khó ngủ là căn bệnh tuy không nguy hiểm nhưng lại mang đến những khó khăn cho cuộc sống của nhiều người. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng nguyên nhân là do tỳ vị hư hàn, thận dương âm hư, thận dương hư, tâm hỏa bốc hỏa. Người bệnh thường khó ngủ, ngủ ít, hồi hộp, ngủ không yên, hay lú lẫn, nhức đầu, tư tưởng không ổn định, chóng mặt, cáu gắt, lo lắng sợ hãi, hay quên, đôi khi rối loạn ngôn ngữ… Đông y có nhiều bài thuốc xin mời các bạn tham khảo phương thuốc hiệu quả để điều trị căn bệnh này theo các biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Mục lục
Mất ngủ – căn bệnh phổ biến ở mọi lứa tuổi
Mất ngủ bao gồm gặp khó khăn để rơi vào giấc ngủ hoặc trong giấc ngủ. Với mất ngủ, thường đánh thức cảm giác không nhớ lại, trong đó có ảnh hưởng tới khả năng hoạt động trong ngày. Mất ngủ có thể không chỉ ảnh hưởng tới thiếu hụt năng lượng và tâm trạng, mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc, sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Vậy ngủ bao nhiêu lâu là vừa, là đủ? Theo sinh lý bình thường của cơ thể con người từ khi sinh ra cho tới khi mất đi thì càng nhỏ tuổi ngủ càng nhiều thời gian. Trẻ em sơ sinh hoặc dưới 1 tuổi hầu như ngủ cả ngày, thậm chí khi ăn (bú) vẫn ngủ, lớn hơn trẻ ngủ ít hơn. Người trưởng thành ngủ trung bình 6-8h/ngày, tuổi già ngủ ít hơn tầm 5-7h/ngày. Có người ngủ ngày nhiều thì ngủ đêm ít đi, có trường hợp đặc biệt là có người đàn ông trên thế giới cả đời chưa từng ngủ, chưa ai thấy người đàn ông này ngủ mà sức khỏe vẫn bình thường.
Triệu chứng thường gặp của mất ngủ
Khó vào giấc ngủ, buồn ngủ nhưng khi nằm xuống giường là tỉnh như sáo.
Ngủ bình thường giữa giấc khó ngủ lại và thức cho tới sáng.
Hay tỉnh giấc cứ tầm 1h lại tỉnh dậy và khó ngủ lại.
Thức đêm, hôm sau người uể oải, mệt mỏi, lờ đờ, dễ cáu gắt, khó tập trung công việc, thèm ngủ lại…
Những nguyên nhân mất ngủ phổ biến nhất
Mất ngủ do suy nhược thần kinh
Người bệnh luôn căng thẳng, đau váng đầu, ù tai, giấc ngủ chập chờn; hoặc không ngủ được, trằn trọc, tâm rạo rực, căng thẳng kéo dài làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Phép trị là bổ thần kinh, an thần dưỡng tâm. Dùng một trong các bài:
Bài 1: lá vông, lá dâu mỗi vị 24g; củ đinh lăng 20g, trinh nữ hoàng cung 20g, hà thủ ô 16g, bạch thược 12g, phục thần 12g; đương quy 12g, thảo quyết minh 16g (sao vàng kỹ), cam thảo 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: bổ tâm, an thần định chí.
Bài 2: lạc tiên 20g, hắc táo nhân 16g, bạch linh 12g, phục thần 10g, rau má 20g, chi tử (sao) 12g, đương quy 12g, thục địa 12g, viễn chí 12g, đại táo 7 quả, lá vông 24g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Tùy chứng mà gia giảm cho phù hợp.
Bài 3: trinh nữ hoàng cung 20g, tang diệp 20g, đương quy 16g, phòng sâm 12g, mạch môn 16g, ngưu tất 12g, thạch hộc 12g, táo nhân 16g, viễn chí 12g, cam thảo 12g, đại táo 7 quả, bạch thược 10g, hạt sen 6g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Tùy chứng mà gia giảm cho phù hợp.
Mất ngủ do tâm tỳ hư
Người bệnh thường mất ngủ tăng dần, tinh thần uể oải, phờ phạc, hay quên, tâm hồi hộp rạo rực, ăn uống kém, chân tay mềm nhão, thỉnh thoảng đau vùng trước tim, lồng ngực nặng kèm khó thở, chất lưỡi bệu nhạt, bụng sôi ậm ạch, rối loạn tiêu hóa, phân lỏng, chân tay lạnh, da bụng dày, môi và niêm mạc nhợt nhạt, cơ thể yếu mệt. Phép trị là bổ tâm tỳ. Dùng một trong các bài:
Bài 1: bạch truật 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 16g, sơn thù 12g; ngũ gia bì 16g, phòng sâm 16g, đương quy 16g, cao lương khương 12g; nhục quế 6g, ngũ vị 10g, phục thần 12g. Hắc táo nhân 16g, lạc tiên 20g, cam thảo 12g, đại táo 7 quả. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: bổ tỳ thổ, cân bằng âm dương; ổn định chức năng tiêu hóa, bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
Bài 2: hoàng kỳ 16g, phòng sâm 16g, nhục quế 8g, ngũ vị 12g; bán hạ 10g, viễn chí 12g, phục thần 12g; hắc táo nhân 16g, bạch truật 16g, hậu phác 10g; sinh khương 6g, trần bì 12g, đinh lăng 16g, cam thảo 12g; thần khúc 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: bổ tâm, bổ tỳ, an thần định chí.
Điều trị mất ngủ
Với các rối loạn giấc ngủ thì Đông y điều trị là một thế mạnh, vì nó có độ an toàn cao và chia thể rất rõ ràng, điều trị cụ thể và cá thể hóa điều trị. Bắt mạch cho biết về sự thay đổi khí huyết của cơ thể mà cho bài thuốc riêng biệt cho từng người đạt kết quả cao trong điều trị.
Nhân gian hay dùng các loại lá cây có tác dụng an thần như:
Lá dâu 1 nắm, vông nem 1 nắm, cỏ ngọt 1 nhúm, cho vào nồi, đổ 500ml nước đun sôi cạn còn 300ml uống chia 2 lần sáng, chiều.
Bài thuốc điều trị mất ngủ do đau thần kinh tọa (rất nhiều người dùng đạt kết quả tốt), gồm: Cá diếc đực 3 con, lá dâu bánh tẻ 300g rửa sạch thái nhỏ cho vào nấu canh ăn, tuần ăn 3 lần, khoảng 1 đến 2 tuần khỏi đau thần kinh tọa và điều trị được mất ngủ.
